Tekst: Marieke Andela-Hofstede
Foto’s: Jan Oberink
Ruim twintig jaar inzet van twee gouden vrijwilligers
Per 1 januari is er iets veranderd bij KerkVenster, want twee vrijwilligers van het eerste uur namen afscheid. Liesbeth Greydanus-Stenebome stopte als redactielid. Twintig jaar lang heeft zij gezorgd voor mooie, diepgravende en verrassende interviews. En Arnold Arentsen stopte als coördinator. Hij is de motor geweest achter het ontstaan van KerkVenster en heeft heel veel betekend voor het blad, de website en de webshop. In een dubbelinterview (gehouden in december) mocht ik Arnold en Liesbeth vragen naar hun drijfveren en ervaringen.
Als ik de trap naar het kantoor van KerkVenster opga, zie ik de deur op een kiertje staan. Arnold is er al om de verwarming wat op te draaien en te zorgen voor een lekker kopje thee. Je bent coördinator of je bent het niet!
Al snel komt ook Liesbeth het trappetje op en gaan we aan de tafel zitten. Dezelfde tafel waaraan de redactie van KerkVenster eens in de paar weken op maandagavond vergadert. Ook het bestuur van de Stichting KerkVenster maakt gebruik van deze tafel in het knusse kantoor.
Hoe is het begonnen?
Arnold vertelt hoe KerkVenster is ontstaan als blad van de gezamenlijke kerken van Bredevoort en Aalten. Er is een lang proces van vergaderen, overleggen, uitproberen, durven en doorzetten aan voorafgegaan, eer begin 2001 een nulnummer kon worden gepresenteerd aan de kerkenraden tijdens een speciale voorlichtingsavond. Een kerkblad in kleur, helemaal gevuld met nieuws vanuit de eigen gemeenschap… kon dat eigenlijk wel? Was het wel betaalbaar? Zouden er wel genoeg vrijwilligers komen om het blad te bezorgen? Uiteindelijk waagden de kerkenraden de stap. Het nieuwe blad kwam er, financieel gesteund door gemeenteleden ‒ de zogenaamde steunberen ‒ die met elkaar zorgden voor startkapitaal. Een enthousiaste redactie ging aan de slag en al heel snel was KerkVenster niet meer weg te denken als belangrijk communicatiemiddel. Nog steeds werken zo’n 270 vrijwilligers mee aan het blad dat, zo blijkt telkens weer, een belangrijk visitekaartje vormt voor onze gemeenten.
Op mijn vraag aan Arnold hoe hij het al die jaren volgehouden heeft, als spin in het web van KerkVenster, zegt hij eenvoudig: ‘Ik houd van de kerk. En mijn ondernemersgeest heeft me geholpen om enthousiast te blijven, ook bij tegenslagen. Ik ga altijd door.’
‘Hier wordt KerkVenster gemaakt’
Liesbeth vertelt hoe het twintig jaar geleden voor haar is begonnen: ’Ik had een heel drukke baan op College Schaersvoorde, ik was er eigenlijk altijd mee bezig. Iedere dag kwam ik langs het kantoor van KerkVenster als ik van huis naar school fietste en andersom. Dan zag ik op het raam met grote plakletters staan: ‘Hier wordt KerkVenster gemaakt’. Dat vond ik leuk, en soms dacht ik: ‘Er is ook nog een leven buiten school’. Toen ik gevraagd werd voor de redactie wilde ik het eerst eens aanzien, maar na twee vergaderingen was ik al om. Per 1 januari 2003 trad ik toe tot de redactie. Ik heb de sfeer altijd als heel goed ervaren. We hadden in een veilige setting gesprekken die echt inhoud hadden, gesprekken die vaak ook gingen over ons persoonlijk geloof.
Mijn eerste interview was met ds. Dijkslag ter gelegenheid van zijn 45-jarig jubileum als predikant. Ik herinner het me als een heel prettig gesprek, waaraan ook mevr. Dijkslag haar aandeel had. Bij dit interview maakte ik zelf een paar foto’s, zo ging dat toen nog.’
Liesbeth, jij hebt heel veel interviews afgenomen. Wat sprong er voor jou uit?
‘Met veel plezier denk ik terug aan een serie interviews met oud-predikanten. Ik ging daarvoor op m’n vrije zaterdagen het land in om ze op te zoeken. Ook een serie over geestelijk verzorgers uit de regio, bijv. justitiepastor Marit Arink en verpleeghuispredikant Hanny Wassink-Pluimers, vond ik heel mooi om te doen. Het interview met Stieneke Reeders over ziekenzalving is mij ook erg bijgebleven. Eigenlijk vond ik elk interview bijzonder, vooral door het persoonlijk contact en het vertrouwen dat velen mij hebben geschonken. Ik wilde mensen graag een stem geven, en soms kreeg ik een reactie waardoor ik dacht: ‘Het is gelukt!’ Daar ben ik dankbaar voor.’
Arnold, kun jij iets vertellen over de taken van een coördinator?
‘Je bent een manusje van alles. Ik moest veel dingen regelen, vragen beantwoorden, telefoontjes plegen, mailtjes schrijven, oplossingen verzinnen, enzovoort. Dat ligt me wel, ik heb het in mijn bedrijf ook altijd gedaan. Ik had een zekere vrijheid, maar overlegde vaak met de kernredactie en vooral met hoofredacteur Wytze Andela. Dat liep prima, we kwamen er altijd wel uit. Belangrijke dingen werden natuurlijk op de redactievergaderingen besproken. Ik ben het helemaal met Liesbeth eens dat de sfeer erg goed en open was. Ik kon mijn ideeën kwijt, en heb geregeld onderwerpen aangedragen. Natuurlijk gingen mijn plannen ook wel eens niet door, maar daar had ik geen problemen mee.
Overigens kreeg ik in 2015 versterking, omdat Harmien Wensink toen ook coördinator werd. Zij zat eerst in het bestuur van KerkVenster en is nu al jarenlang voor mij een heel goede collega. We hebben altijd een perfecte samenwerking gehad.’
Vrijwilligers
Als coördinator had Arnold veel aandacht voor de grote groep vrijwilligers, gekscherend ook wel de KerkVensterfamilie genoemd. Zo kwam hij al heel snel op de gedachte om bij iedere vrijwilliger een kleine kerstattentie thuis te bezorgen. Het werd een mooie kaart met een tekst vanuit het bestuur en daarbij het inmiddels bekende doosje Merci-chocolaatjes. De allereerste keer dat dit gebeurde zal Arnold niet snel vergeten. Op de zondagochtend voor kerst werd hij wakker met het voldane gevoel dat álle doosjes waren bezorgd. Maar toen hoorde hij op de radio dat er iets mis was met een zending Merci en dat de chocolaatjes niet geconsumeerd mochten worden. Direct ondernam Arnold actie, ging aan het zoeken op de computer en ontdekte dat het gelukkig om een ander serienummer ging. Toen hij die ochtend opgelucht de kerk binnenkwam, werd hij door minstens vijf mensen aangesproken die hun doosje niet meer wilden… Ondanks deze ervaring zullen ook dit jaar weer velen worden verrast met een‒ inmiddels traditioneel‒ blijk van waardering: Merci!
Nieuwe initiatieven
Binnen de redactie heeft Liesbeth vaak aandacht gevraagd voor initiatieven die mensen met elkaar verbinden. ‘We vormen samen een heel grote gemeenschap en het is een uitdaging om te zoeken naar het persoonlijke. Daarom wil ik graag dat lezers iets vertellen over bijvoorbeeld hun eigen kerstviering. Al is er maar één ander die daardoor geïnspireerd wordt, dan is het nog de moeite waard. Ook de rubriek ‘Ik geef de pen door’ komt uit de koker van Liesbeth. Ze vindt het belangrijk dat er ruimte is voor dit soort initiatieven. De groeiende aandacht voor de Groene Kerk en voor diaconale projecten juicht zij toe. ‘We zijn als kerk geen elitair clubje, maar willen verschil maken in het leven van alledag.’
Arnold sluit hier volmondig bij aan. Hij vindt het mooi dat er steeds meer verbinding is met de gemeenschap van het hele dorp. ‘Als kerken werken we samen met bijv. Figulus en de Aaltense Uitdaging. Dat is heel belangrijk, en laat zien dat we niet naar binnen gekeerd willen zijn maar ons richten op alle mensen, dichtbij en ver weg.’
Papieren kerkblad
Op mijn vraag naar het belang van een papieren kerkblad in deze tijd vol sociale media zijn beiden het helemaal eens: het papieren KerkVenster moet blijven! Ook jongeren blijken daarvan gebruik te maken. Jonge mensen die al lang het huis uit zijn en misschien nooit meer naar de kerk gaan, kijken wel graag even in KerkVenster. Het is ook opvallend hoe vaak KerkVenster na lezing wordt doorgegeven, bijvoorbeeld aan buren of aan familieleden elders. Er is een onderzoekje naar geweest en toen bleek dat één kerklid haar KV maar liefst 13 keer per nummer doorgaf. Wel heel bijzonder!
Communicatie en zoeken naar verbinding
Op de vraag: ‘Wat heeft KerkVenster je gekost’ geeft Arnold een kort antwoord. ‘Niets, omdat ik het veel te graag doe’. En verder: ‘KerkVenster heeft me heel veel gebracht aan plezier en invulling van mijn geloof. Mijn diaconale drive kon ik goed kwijt. Ook de vraaggesprekjes met gasten die de Oude Helenakerk bij openstelling komen bezoeken vind ik nog steeds erg leuk, ik heb daardoor veel bijzondere mensen ontmoet.’
Liesbeth zegt: ‘KerkVenster heeft mij best wel vrije tijd gekost. Maar het heeft mij ook veel gebracht. Het vertrouwen van mensen, dat ik al noemde, en ook de gesprekken binnen de redactie. Dat alles heeft mij erg goed gedaan. Binnen die hele grote kerkgemeenschap heb ik kleine, persoonlijke groepen nodig. Juist daar word ik geïnspireerd. Samen bezig zijn met dingen die ertoe doen, dat houdt voor mij mijn geloof levend.’
Arnold beaamt dit. Hij vindt het fijn dat hij voorlopig nog betrokken blijft bij de website van KerkVenster en bij de webshop.
Beiden benadrukken het grote belang van goede communicatie en het zoeken naar verbinding, zeker ook tussen generaties. Misschien komen er ook nog wel eens nieuwe mogelijkheden bij, zoals een zondagsbrief. Arnold zou het wel zien zitten om daarover na te denken.
Wat is jullie wens voor KerkVenster?
Arnold zegt direct: ‘KerkVenster moet doorgaan! Het is belangrijk dat er mensen komen die het stokje overnemen. Ik ben zelf gegroeid in de jaren binnen KerkVenster. Dat gun ik anderen ook.’
Liesbeth sluit hierbij aan. ‘Ik hoop dat mensen verder kijken dan de tijd die het kost, dat ze ervaren dat het bezig zijn met communicatie in onze kerken en in onze dorpen veel oplevert. Ik heb het zelf echt gemerkt: iets oppakken dat buiten je normale drukke patroon valt, doet je goed. Je krijgt een frisse kijk op veel dingen en zeker ook op je eigen geloof.’
Hebben jullie ook een wens voor de kerken in Bredevoort en Aalten?
Liesbeth: ‘Ik hoop dat we elkaar kunnen blijven inspireren zodat we de lofzang gaande kunnen houden. Of het een grote groep is of een kleine groep, dat is niet het belangrijkste. Een kleine groep kan weer groter worden, dat is in het verleden al vaak bewezen. Ik hoop dat mensen aan elkaar zullen gaan vragen: ‘Waarom ben jij bij de kerk gebleven?’ en niet ‘Waarom ben je weggegaan?’.
Arnold vult nog aan: ‘Mijn geloof kan ik overal belijden, maar de gemeenschapszin is voor mij daarbij toch wel heel belangrijk. Ik hoop dat die gemeenschapszin de komende tijd prioriteit zal krijgen, juist bij alle verschillen die er zijn. We hoeven het niet altijd eens te worden, maar laten we elkaar wel vasthouden.’
Na deze wijze woorden is het tijd voor een paar mooie foto’s door fotograaf Jan Oberink. Foto’s waarbij, zo vinden Liesbeth en Arnold, ook het kantoor van KerkVenster goed uit de verf moet komen. Dat lukt, en met een dankbaar gevoel nemen we afscheid van elkaar.
Ontzettend mooi
Als Arnold en ik onze fietsen van het slot halen zegt hij opeens: ‘Ik heb een ontzettend mooie tijd gehad’. Het blijft bij mij hangen. KerkVenster is meer dan 21 jaar geleden begonnen als experiment. Inmiddels zijn we bijna 500 nummers verder. Door de jaren heen is dit blad inderdaad een ontzettend mooi communicatiemiddel gebleken dankzij mensen als Arnold en Liesbeth. Gouden vrijwilligers, die met lef en opgewektheid zijn blijven geloven in de kracht van verbinding.
Tekst: Marieke Andela-Hofstede Foto’s: Jan Oberink
Nieuwe coördinator
Zoals u in dit KerkVenster kunt lezen heeft Arnold Arentsen afscheid genomen als coördinator.
Arnold heeft mij benaderd met de vraag of ik belangstelling had om de taak van coördinator over te nemen.
De taak van de coördinatoren is om alles binnen de organisatie van KerkVenster te coördineren of te regelen.
Ik loop nu een aantal maanden mee als coördinator en heb de verschillende facetten m.b.t. samenstellen, opmaak en bezorging van KerkVenster gezien.
Ik heb vervolgens besloten om de functie van coördinator aan te nemen.
Bij dezen wil ik mij in het kort voorstellen:
Mijn naam is Johan Nieuwboer.
Geboren in 1957 en tot 1996 in Lintelo gewoond.
Na mijn school en diverse opleidingen heb ik als UNIX-systeembeheerder gewerkt.
In 1996 naar Delft verhuisd en in een ziekenhuis, als UNIX-systeembeheerder, gewerkt.
In 1998 bij Ministerie van Defensie, als burger, gaan werken ook in de automatisering.
In 2020 vervroegd met pensioen gegaan en weer teruggekeerd naar Aalten.
Johan Nieuwboer, coördinator KerkVenster