Ruumte
Veur Lechtenvoorde prebeer ik veur de zondagen dat Hinkamp ’n vri-jjen zondag hef, ne domneer te vinden. Dat völt altied neet met. Toevalleg heuren ik op de radio bi-j Omroep Gelderland ’n verhaal van ds. Overdijk in ’t programma ‘Zin in Zondag’, bi-j de rubriek ‘De Zingever’. Vrogger heten dat ‘De domneer kump langs …’
Ik von ’t ’n mooi verhaal en nao effen zeuken op internet kwam ik d’r al snel achter dat Henk Overdijk ‘n domneer met pensioen in Hengelo Aoveriessel is, en in Aalten geboren is als oldste zönne in ’n domneersgezin.
Contact is dan snel elegd, en jao, hee wol wal ’n kere veurgaon in Lechtenvoorde. ’t Verhaal dat e heel op de radio wil ik ow neet onthollen en dat ging ongeveer zo.
Hee vertelden dat ton e nog domneer in Twente was, op de koffie ging op ne boerderi-je bi-j ’n al older echtpaar. Hun zönne boeren daor en met zien gezin wonnen zee d’r ok bi-j -in. ’t Was ’n beheurleke boerderi-je, met meer as honderd beeste. I-j komt dan al gauw an ’t praoten ovver vrogger, en den olden boer vertellen dat hee vrogger bi-j de olders van ziene vrouwe was in-etrouwd. Zien schoonvader had ton zeuven beeste en hee as schoonzönne wol d’r ton eigenlek ene koo bi-j hebben.
Maor dat kon neet volgens zien schoonvader. Stel ow veur, wat vret zo’n beest wal neet. Nee, zeuven kone was echt ’t maximum. Oppa had ‘t later ’s motten zeen, wat d’r van ’t bedrief eworden was. Meer as honderd beeste. Hee zol ’t neet geleuven en neet begriepen in wat veur tied e terechte was ekommen.
Jaorenlang mosten de boeren uutbreiden en vanuut de regering en de banken werd dat ok dufteg estimuleerd. ’n Ni-jjen stal met viefteg beeste? ‘Doo maor met honderd’, zei de banke dan. ‘Da’s völle better.’
Domme boern zeiden ze vrogger wal ‘s, maor de boer wordn steeds meer ’n ondernemmer met ’n beheurleken opleiding. Al dee grote bedrieve, dat betekenen veur de kleinebedrieve wal dat ze d’r met mosten stoppen. Waor vrogger in de buurschappen bi-j elk huus wal vee rondleep, bunt d’r noo nog maor ’n paar bedrieve ovver.
En is dissen tied wordt boern vake ezeene as milieucriminelen. Ondanks dat völle van hun dufteg hebt e-investeerd in ’n meer duurzame en veur de beeste vrendelekere manere van warken. Ze hebt daor völle geld in-estokken en noo is d’r niks meer good. Elke kere opni-j ni-jje regels en nog meer ondudelekheid. ’t Plezeer in warken en laeven wordt d’r zo neet better op.
Iederene hef ’t ovver greun en ’t milieu en ik zal den lesten waen wee-t zeg da-w
veuraevenvölle mot waen ovver ’t milieu. Iederene wee-t de eerde as schepping zut, – en geleuvegen doot dat toch allemaole op ’n bepaolde manere – den wil d’r verantwoord met ummegaon.
Daorumme bunt de karken vake heel politiek correct greun en hebt ze ’t altied met de neudege bombarie ovver ‘rentmeesterschap’. Maor mot dat neet net iets wieter gaon dan da-w anderen veurschrieft wat ze mot doon en laoten en dan zelf buten schot blieven? Want dat is ’t vake.
Mensen wilt van alles van de boern, maor as ’t d’r op ankump wilt d’r maor weinegen meer veur betalen en holdt de meeste leu de hand op de knippe.
A-j al möcht spraeken van rentmeesterschap in de Biebelse zin van ’t woord, mo-j neet allene oog hebben veur de beeste en de planten. Ok ménsen doot ‘r too. Natuurlek mo-w as karke andacht hebben veur de schepping. As geleuvegen mögge wi-j de opdracht um op ’n goeie en verstandege manere met onze natuur umme te gaon as ’n Biebelsen opdracht beschouwen. Maor laote wi-j bi-j dit alles de boern neet vergaeten en neet as stadsen en leu van ‘t platteland teggenovver mekare kommen te staon.
In de karke bunt ok de boern en alle andere leu samen, consumenten en producenten.
Daor mot toch ruumte waen umme mekare te vinden. Net zo good as d’r ok wal ruumte was veur den achtsten koo, zesteg jaor terugge in Twente.
Erik Schokkin