Geleuf ’t noo maor
God! ‘n Goeien lobbes!?
Een peusken gelaene ston d’r in KerkVenster een artikel ovver ‘De kunst van geloven’. Daorin wodden wi-j evraogd en uut-edaagd um op ‘n creatieve manere ons geleuf uut te beelden of vorm te gevven. Ik waogen mi-j daor neet an. Ik bun neet zo’n kunstenmaker. Schilderen en tekenen kan ik neet. Op de laegere schole was d’n enigsten onvoldoende op het rapport veur schrieven, dus dat wodden ‘t um ook neet. Maor ik zat mi-j wal af te vraogen, a’k ’t noo wal zol können, wat zol ik dan willen maken. Nao effen naodenken kwam ik op het idee een mooie grote witte wolke te tekenen met daorin de contouren van een hondenheufd van b.v. een labrador of golden retriever, i-j wet wal zo’n heufd met van dee lange oorne en goeiege ogen. Echt zo’n goeien lobbes.
Um uut te leggen hoo of ik daorbi-j komme, mo’w zo’n 75 jaor trugge in de tied. Ik was toen zo’n bössel van een jaor of achte. Ik bun op-egreuid in een geriffemeerd gezin. Vader, moder, zeuven kinder en een orgel. Hoo geriffemeerd wi’j ’t hemmen. Wi-j bunt degelijk op-evoed in de tale Kanaäns. Vader baeden en danken altied hardop veur en nao ‘t aeten. Nao ‘t warme aeten wodden d’r uut de biebel elaezen en nao ‘t broodaeten ‘t kalenderblaedjen. Daorbi-j moste wi-j altied de leste dree weurde naozeggen as teken da’w good eluusterd hadden. Wieters bemeujen mien vader zich neet zo met de geleufsopvoeding. Den laeven zien geleuf deur zorgzaamheid. Ik begrep wal da’w het financieel neet breed hadden. Hee warken viefenveerteg uur in de wekke bi-j ‘Piepkes Willem’. Daornaost hadden wi-j nog een heel klein boerderi-jken. Ene koo veur de melk en twee keer per jaor dri-j poggen in ‘t schot. Daorvan mocht d’r ene in de harfst wat langer blieven en verhuzen uutendeleke naor de weckflesse, wieme en de pekkelbak. Van de grond wodden een groot gedeelte gebroekt veur greuntetuin. In ‘t naojaor was onzen groten kelder gevuld met winterveurraod. Twee kisten vol met aerpels. Ene kiste vol met noordeling veur de harfst en vrogge winter en ene kiste vol met pimpernel veur de winter en veurjaor. Daornaost een aantal käölse pötte met zoerkool, snie- en slabonen en andievie. Ok een paar schappen met weckflessen vol met vleis, greunte en fruit. Elken aovend nao ‘t aeten ging vader metene naor de stal of naor buten. Noo ik dit zo opschrieve besef ik nog weer wat den man toch vreselek hard ewarkt hef. Deur zien harde warken en zorgen hebbe wi-j ondanks de financiële krapte altied zat te aeten ehad.
Onze moder was in dit proces de grote regisseur en zee zorgen uteraard veur de huusholding en proberen ons op het rechte spoor te kriegen en te hollen. Regelmaotege kerkgang, zondagsschole en ’t psalmversjen veur schole leern stonnen bi-j eur hoog in ‘t vaandel. Daornaost neet te völle vraogen,’geleuf ‘t noo maor en denk d’r an, God zut alles’.
Onze moder had slim rimmetiek. Dat in combinatie met de financiële zorgen, maken eur vake wat nöstereg en näölereg. Op ne kere kom ik in de kökken en zee ik daor de keukskestrommel onbeheerd op taofel staon. Een enorme luxe en ik kon de verleiding neet weerstaon um d’r ene uut te gappen wat eigenlek ten strengste verbaone was. Net too ik het keuksken lekker aan het opsmikkelen was, kwam mien moder de kökken in. Nou, ik kan ow zeggen, ton waren de rapen gaar. ‘Wat do’j daor, zomaor ‘n keuksken pakken, dat is staelen en dat mag neet, dat is zunde. God zut alles en het zal d’r ow wal naor vergaon‘ ‘t Leefste had ze mi-j, denk ik, ‘n draej an de oorne govvene maor dat kon ze vanwaege de rimmetiek neet lienn an de hande. Daor hadde wi-j wal ‘n betjen geluk met.
Ik schrokke d’r wal arg van en rennen naor buten, weg naor de kamp van Ome Willem. Dat was waor noo de Smitskamp is. D’n kamp was een kleinen glooienden es met daorumme hen ‘n greshegge en ‘n waterleupe met slagholt en eikenbeume, grenzend an het land van Peleman. Daor spölden wi-j vake. Daor ging ik in ‘t gres liggen en kek naor de locht. ‘n Mooie blauwe locht met van dee mooie witte watten wolken en dacht nog nao ovver ‘t rappelement van mien mooder. Daorbi-j besloog ik mi-j met schrik. Zol God mi-j hier noo zeen liggen en kwaod op mi-j waen? Wat zolle noo later met mi-j veur hemmen. Ik wodden d’r toch wal een betjen angsteg van.
Maor ton opens zag ik ‘n mooie witte wolke en daorin vormen zich de contouren van een hondenheufd. Zo’n heufd van een labrador of golden retriever met lange oorne en goeiege ogen. Echt zonnen goeien lobbes. Ik dachte, zal dat God waen? Het lek net of e glimlachen en mi-j ‘n ooge tooknep. Het was alsof e wolle zeggen: ‘Tonny maak ow neet bange, het kump allemaol good,’.
I-j zölt ‘t wal gek vinden, maor vanaf dat moment is dit altied mien Godsbeeld eblevvene. Nog steeds. Inmiddels bun ik de 80 jaor epasseerd en dan kump de finisch toch dichterbi-j. Zeker a’j dan ok nog econfronteerd wordt met dee vermaledijde k……. zeekte. Dan kiek ik trugge op mien laeven en dan bedenk ik mi-j da’k d’r soms toch wal ‘n zooitje van heb emaakt.
Altied drok drok drok met warken bi-j de Landbouw. Met daornaost miene ambities butenshuus besef ik dat ik daormet miene vrouwe en gezin ok wal vake te kort heb edaone. Daornaost he’w d’r vake maor op los elaefd. Daor he’k soms spiet van.
A’k daorovver an het naodenken komme dan echoot de weurde van mooder weer deur mien heufd: ‘e. In figuurleke zin heb ik z’n laeven heel wat keukskes egapt. God hef dus mien hele laeven ezeene. Dan kan mi-j dat soms beangstigen. Op zukke momenten vlucht ik in gedachten weer naor de kamp van ome Willem en vli-j ik mi-j daor weer in ‘t gres. Dan zeuk ik in mien verbeelding daor weer naor dat glimlachende en knipogende hondenheufd.
Dit verhaal he’k op-eschrevvene in de stille waeke veur Paosen. Dan gedenke wi-j het verzoenend lieden en starven van Jezus. An ‘t end van dizze waeke is het Paosen. Het hoogste in ons geestelek en kerkelek laeven. Dan viere wi-j de opstanding van Jezus en daormet de aoverwinning op de dood. Deur de leefde en genade van God meuge wi-j daorin metdelen en meuge wi-j geleuven en vertrouwen dat ‘t ok good kan kommen met ons.
Het hele verhaal he’k net nog weer kunnen belaeven bi-j ‘t kieken naor ‘the Passion’. Ongemarkt doemen veur mi-j weer het beeld op van dee wolke met dat hondenheufd. En weer glimlachen e en knipogen e teggen mi-j as of e zeggen wol ‘ik geleuve in ow‘.
Het klunk best wal oneerbiedeg maor toch schot ‘t effen deur mien heufd: ‘God, wat bu-j toch een goeien lobbes.’
Tonny Lammers