VIII Gij zult niet stelen
Het lijkt zo’n eenvoudige regel dat je iets niet mag inpikken wat het eigendom van een ander is. Maar deze tijd kent inmiddels heel veel vormen van stelen, die we echter niet zo noemen. Wat te denken van luchtvervuiling? Is dat niet het ontvreemden van de schone lucht van anderen? Het verhaal van het oppompen van olie en daarmee de bodemvervuiling in Nigeria? In alle landen waar dammen aangelegd worden om schone (goedkopere) energie op te wekken, moeten mensen vertrekken van hun grond en de grond van hun voorouders. De redenering ken ik. Echter het getuigt van een visie dat een heel volk (lees de rijken) mag profiteren ten koste van individuen die geen stem hebben.
Eigendomsrechten bestaan al heel lang, maar als er in het algemeen belang een snelweg aangelegd moet worden, een nieuwe woonwijk gebouwd, een nieuw bedrijventerrein aangelegd, dan zijn eigendomsrechten echt niet levenslang.
Is de aardbevingsschade in Groningen niet ook een vorm van stelen, in dat geval het ontnemen van gemoedsrust en veiligheid? Blijkbaar zijn er aldoor twee perspectieven bij stelen: die van de gedupeerde en van degene die gelijk krijgt.
Ergens niet voor betalen is toch stelen? Wat te denken van zwartrijders in het openbaar vervoer, frauderen, belastingontduiking. Kijk eens hoeveel woorden we inmiddels hebben voor stelen. Is geluidsoverlast veroorzaken bij een ander ook niet een vorm van stelen? Het weghalen van de rust en stilte. Gif spuiten op het land of op het onkruid in de tuin is stelen van schone lucht. De roofdieren worden hun leefgebied en gewoontes ontnomen. Of het nou gaat om de wolf in dit land of de beren in de wandelgebieden in de bergen of de olifanten in Afrika. Is de essentie dat wij als mensen denken dat wij alles mogen hebben?
Ik besef dat de Tien Geboden van het Oude Testament aan het volk gegeven toen zij door de woestijn zwierven. Dit soort regels waren dan noodzaak. Op het moment dat een nomadisch volk zich ergens vestigt, leeft het niet meer van de natuur. Voedsel is dan niet langer een geschenk, maar wordt eigendom. De aarde schenkt niet meer, alleen met dankdag voor het gewas wordt daarbij stilgestaan. De agrarische industrie misbruikt de aarde om voedsel te produceren, zonder respect voor de eigenheid en de kracht van de natuur. Ik noem dat stelen.
Zou het helpen als de leefregel zou zijn: Tracht eerlijk te zijn met eerbied voor mens en natuur?
Gea Evenhuis